Review boek Ultimate high, my Everest Odyssey

Ik lees al sinds mijn jonge jaren de boeken van avonturiers over expedities. Ik ken de namen van grote klimmers en poolreizigers. Vreemd is dat de naam Göran Kropp niet eerder is opgekomen.

I wanted to do it my way, in a new way. No one has done it this way before, and it was a great achievement that I looked forward to when I left Sweden.

Kropp is een hardcore klimmer en hij wil volledig op eigen kracht en met eigen middelen naar de Everest fietsen, de berg beklimmen zonder zuurstof via een eigen route en vervolgens terugfietsen naar Zweden. Het boek verhaalt over dit unieke avontuur.

Hij vertrekt in 16 oktober 1995, fietst meer dan 13.000 kilometer met 108 kilo bepakking en komt in april 1996 aan in het basiskamp en beklimt Everest via een eigen route zonder zuurstof om het grootste gedeelte van de route weer terug te fietsen.

Auteur

Kropp was een avonturier en expeditieklimmer uit Zweden met de bijnaam The Crazy Swede. Een ‘hardcore’ klimmer die in zijn eentje de top van de K2 bereikt (1993), de dodelijkste achtduizender in de Himalaya.

Context

Het boek speelt zich af tegen de drama’s die zich op de Everest hebben afgespeeld in 1996 toen veel klimmers overleden in een storm. De bekende berggidsen Rob hall en Scott Fischer lieten het leven en beelden komen terug in de IMAX-film die dat jaar werd gemaakt. Er zijn tientallen klimboeken over dat jaar verschenen waaronder De ijle lucht in (Into Thin Air) van Jon Krakauer die ook Into The wild schreef.

Kropp doet als eerste dat jaar een toppoging en belandt in diepe sneeuw. Totaal uitgewoond en meer dood dan leven keert hij terug in het basiskamp waarna de dramatische gebeurtenissen plaatsvinden hoger op de berg.

Kropp komt in een moreel dilemma. Hij heeft die hele weg gefietst en als hij nu een reddingsactie op touw zet, heeft hij dan nog wel de kracht voor nog een poging? Geen top betekent immers een half-af verhaal. Hij draagt uiteindelijk bij door medicijnen de berg op te brengen.

Later in het seizoen als alle expedities verdwenen zijn doet hij een tweede poging en haalt de top waarna hij met zijn vriendin terugfietst naar zweden. Het is een grootse prestatie en zo wordt hij ook binnengehaald in zijn thuisland. Daarnaast heeft hij honderden interviews waaronder Time Magazine.

Nadat hij hersteld is, constateert hij dat hij niet zo wil worden als topklimmer Reinhold Messner die in zijn ogen een zure bokser is geworden die teveel klappen heeft gehad. Aldus besluit hij dat Antarctica het speelveld voor zijn nieuwe avontuur wordt. Maar dan wel op zijn Kropps, hij zeilt naar het zuidelijkste puntje van zuid-Amerika vanuit Zweden en zeilt dan naar McMurdo Sound Antarctica in de hoop dat hij daar zijn boot ergens kan aanleggen of onderbrengen. Dan wil hij naar de zuidpool skieen en terug naar de boot om dan terug te zeilen. Dat wordt een uitdaging van formaat aangezien de Drake Passage een van de ruigste stukken oceaan op aarde is. Probleem? Kropp kan niet zeilen! Groots dromen kan hij wel. Hij gaat beginnen in een lasertje, een heel klein bootje want dan kan hij goed leren wat de wind doet.

Wetenswaardigheden

Afwijkend in dit boek zijn de roddels. Dit is het eerste klimboek in een hele lange rij waarin een schrijver ingaat op de amoureuze verwikkelingen in het basiskamp, zoals die van Anatoli Boukreev, een van de beste klimmers ter wereld en wiens boek ik recent las en waarin je daarover niets terugleest. Boukreev speelde een heldhaftige rol als redder gedurende de drama’s in 1996 en schreef daarover het boek The Climb, Tragic Ambitions on Everest.

Ik vind het morele dilemma dat wordt aangestipt fascinerend. Recent nog was er het verhaal van de Sherpa die op 8.000 meter op zijn kop hing op de K2 en waarbij iedereen passeerde maar niemand een hand uitstak. Terecht las ik een klimmer die opmerkte dat we in Amsterdam op zeeniveau langs zwervers en daklozen lopen zonder ze een blik waardig te gunnen maar dan wel van klimmers in de deathzone onmenselijke reddingsacties verwachten.

In het geval van Kropp was het verhaal gecompliceerder dan alleen de klim omdat hij er meer dan 7.000 mijl voor fietst van en naar de berg. Zonder top is het verhaal echt niet af dus de belangen zijn veel groter dan bij een zuivere toppoging. Hij besluit uiteindelijk bij te dragen door medicijnen de berg op te slepen met het risico dat hij zijn verhaal niet rond krijgt. Besef je dat hij dan al negen jaren hier naartoe heeft gewerkt. Wat zou je zelf gedaan hebben?

Dit boek gaat eens een keer niet zo diep in op hoogteziekte en hersenoedeem en bloeddikten, iets dat je wel weet als je alle klimboeken leest. Het verhaal is – met roddels – persoonlijker, menselijker en authentieker.

Kropp komt na beide toppogingen meer dood dan levend terug naar beneden. Het is verwonderlijk hoeveel klimmers over hebben om de top van een berg te halen, soms ten koste van alles.

Frappante constatering: Kropp is 30 september 2002 overleden na een val van 18 meter tijdens het beklimmen van een wand in de VS. Antarctica is er niet gekomen.

Persoonlijke lessen

Droom groots. Kropp maakt het onmogelijke waar. Hij heeft een droom die zo groots is dat het hem jarenlang drijft om het maximale uit zichzelf te halen.

Hij doet dat door niet teveel naar de fietsafstanden te kijken maar gewoon elke dag te trappen. Hij deelt de grote droom op in kleine etappes en verteert ze één voor één.

Er is bewondering voor mensen die een eigen koers trekken. ‘The world stands aside and makes room for the person who knows where he is going and is on his way.’ – Napoleon Hill Foundation

Businesslessen

Het project van Kropp kost een slordige 350.000 dollar. Uiteindelijk roomt hij dat budget af naar 240.000 dollar en neemt een lening van 40.000 op zijn huis. Hij krijgt het grootste deel van al dat geld dus bij elkaar. Het illustreert dat je met een bijzonder verhaal – fietsen naar een berg en die onder zuurstof beklimmen via een eigen route – fondsen bij elkaar krijgt. Story telling is ontzettend krachtig en maakt dat je mensen mee krijgt op je reis.

Lessen voor de wereldverbeteraar

Met een bijzonder verhaal krijg je een podium om een boodschap uit te dragen. Kropp heeft deelgenomen aan schoonmaakexpedities en hij heeft met al zijn lezingen en publicaties en podium om een boodschap te verkondigen. De vraag is of hij vanuit die insteek meer effect sorteert dan een (zure) activist.

Waardering (op een schaal van 10 sterren): 9 sterren

Dit (klim)boek wijkt af wegens het originele verhaal, de persoonlijke authentieke observaties en geeft in een inkijkje in de mens achter de hardcore klimmer/ avonturier. Een absolute aanrader voor iemand die een inkijkje wil in expeditieklimmen, en dat gecombineerd met een wereldreis op de fiets.

Details