De Uitdaging: Wendbaar worden in een weerbarstige werkelijkheid

Het ministerie van Justitie en Veiligheid staat midden in de samenleving. Van vreemdelingenbeleid tot rechtsstaat, van slachtofferhulp tot cybersecurity – de vraagstukken zijn complex, urgent en voortdurend in beweging.

Maar hoe geef je als ministerie vorm aan een organisatie die daarin wendbaar, verbindend en toekomstbestendig is?

De droom: een rechtvaardige organisatiecultuur waarin medewerkers elkaar durven aanspreken, samenwerken over grenzen heen en verantwoordelijkheid nemen voor maatschappelijke opgaven.
 De nachtmerrie: een rigide structuur, eilandjescultuur en angst om tegenspraak te geven of ontvangen.

JenV besloot het anders aan te pakken. Niet top-down. Maar samen. In dialoog. Op expeditie.

 


De Aanpak: JenV Verandert – met KoersKaarten en Canvas

We begeleidden een grootschalig cultuurtraject binnen het bestuursdepartement van JenV. Het Business Expedition Canvas en de KoersKaart-methodiek vormden het fundament voor dialoog, leiderschapsontwikkeling en teamverandering.

💬 “Met KoersKaarten voerden teams het échte gesprek. Ze brachten hun eigen cultuur en gedragsnormen in kaart én maakten verbinding met hun opgaven.”
 — Jacqueline Kuyvenhoven, Programmadirecteur JenV Verandert

Vanuit co-creatie met 50 veranderaars, en in dialoog met meer dan 1.500 medewerkers, ontstond een ministeriebrede beweging.


Wat hebben we gedaan?

1. Veranderaanpak voor cultuur en gedrag ontwikkeld

In co-creatie ontstond een herkenbare, gedeelde aanpak gericht op aanspreekcultuur, samenwerking en verbinding.

2. Nieuwe werkvormen geïntroduceerd

Met het Business Expedition Canvas en de KoersKaart-methodiek kregen teams houvast én ruimte om het gesprek aan te gaan.

3. Grootschalige dialoog gefaciliteerd

Meer dan 1.500 medewerkers namen deel aan sessies over teamcultuur, gedragsnormen en gezamenlijke opgaven.

4. Verbinding met meetresultaten (MWO)

Teams koppelden hun cultuurgesprekken aan de uitkomsten van het medewerkersonderzoek en ontwikkelden concrete verbeteracties.

5. Brede zichtbaarheid via ‘Week van het Onbesproken Gedrag’

Open communicatie en psychologische veiligheid kregen een podium in het hele ministerie.

 


De Werkvormen

  • Teamexpedities met KoersKaarten en Canvas
  • Aanspreeksessies op gedrag, cultuur en impact
  • Leiderschapsreflecties op wendbaarheid en voorbeeldgedrag
  • Teamontwikkelplannen met meetbare gedrags- en resultaatdoelen
  • Veranderdagen, inspiratielabs en dialoogtafels


De Impact

✔ Meer dan 1.500 medewerkers actief betrokken
 ✔ 50 co-creators opgeleid tot interne veranderaars
 ✔ Teamcultuur bespreekbaar in hele organisatie
 ✔ Gedragsnormen zichtbaar verbonden aan maatschappelijke opgaven
 ✔ Cultuurverandering ingebed in leiderschapsontwikkeling

🗣️ “We hebben JenV-brede methodische aanpakken ontwikkeld om het gesprek te voeren over een werkcultuur waarin we elkaar aanspreken en tegenspreken.”
 — Jacqueline Kuyvenhoven, Programmadirecteur JenV Verandert

 


Wat we leerden van deze expeditie

  • Gedragsverandering begint met het gesprek – niet met het plan
  • Teams willen veranderen als ze eigenaarschap ervaren
  • Aanspreken en tegenspreken zijn essentiële vaardigheden voor een democratische rechtsstaat
  • Expeditiedenken helpt ook in het openbaar bestuur: het maakt ruimte voor verschil én richting

 


Wil je ook werken aan cultuur, gedrag en wendbaarheid in jouw organisatie?

✔ Download het Business Expedition Canvas
✔ Boek een leiderschapssessie of teamdialoog
✔ Laat je inspireren door onze aanpak voor de Rijksoverheid

Start jouw expeditie